Co warto zobaczyć w Górach Świętokrzyskich?
12:13 | 27 maja, 2019 | admin
Góry Świętokrzyskie to pasmo górskie leżące w środkowej części kraju. Położone na terenie województwa świętokrzyskiego, w centralnej części Wyżyny Sandomierskiej i graniczy od północy z Niziną Mazowiecką, od południa Niecką Nidziańską, od zachodu z Jurą Krakowsko-Częstochowską, a od wschodu zaś z Wyżyną Lubelską.
Góry Świętokrzyskie są starymi górami, fałdowymi, zbudowanymi ze skał osadowych. Ich krajobraz charakteryzuje się długimi, równoległymi pasmami, o lekko falistej linii grzbietowej. Jednak co warto w nich zobaczyć?
Łysica
To najwyższy szczyt w Górach Świętokrzyskich. Potocznie nazywany jest Górą Świętej Katarzyny. Góra składa się z dwóch wierzchołków: niższy – Skałą Agaty oraz wyższy na którym znajduje się krzyż. W czasach pogańskich ludność okolicznych wiosek uważała, że w rumowisku, które tworzy zbocze góry mieszkają siły nieczyste. Wśród mieszkańców krążyła legenda o Łysicy. Podobno na szczycie wybudowany był zamek, w którym mieszkały dwie siostry. Jedna dobra, druga zaś zła. Gdy pewnego razu zatrzymał się na nocleg u nich rycerz, zaczęły o niego rywalizować. Gdy starsza siostra nie mogła znieść myśl, że gość wybrał jej młodszą siostrę, postanowiła się jej pozbyć. Gdy jedna próba zabójstwa nie powiodła się, starsza siostra podała zatruty miód młodszej. Jednak nie doszło do tego. Gdy jasnowłosa wracała do zamku, zobaczyła serię dziwnych znaków, które doprowadziły do rozpętania się burzy i uderzeniem kilku piorunów w zamek, który spłonął i rozpadając się stworzył rumowisko skalne. Siostra nie znajdując ciał kochanków, tak płakała, że z jej łez powstało źródełko u podnóża góry.
Schodząc ze szczytu w drugą stronę, po około 3 km dojdziemy do drewnianej kapliczki Św. Mikołaja. Kapliczka pierwotnie wybudowana były w 1876 roku i miała ona strzec przed wędrowców przez atakiem dzikich zwierząt. Kapliczka, która stoi w tym momencie jest repliką. Stoi na miejscu spalonej w 1996 roku kapliczki przez wandali.
Święty Krzyż
W czasach pogańskich szczyt Łysej Góry, drugiego co do wielkości szczytu, był miejscem kultu religijnego. Oddawano tam cześć pogańskim bogom takim jak Polelum, Lelum czy Pogoda. Z tego okresu zachowały się ślady wału otaczającego szczyt o długości około 1,5 km. Do dziś krąży pogłoska, że na szczycie Łysej Góry odbywają się sabaty czarownic. W X wieku jednak miejsce pogańskiego kultu zostało zamienione na chrześcijańską. W kronikach Jana Długosza znaleźć można informację, że fundatorem klasztoru był Bolesław Chrobry. Jednak z nowszych badań wynika, że to dopiero za sprawą Bolesława Krzywoustego powstał tam klasztor. Przeszedł on wiele: w latach 1259 oraz 1287 przeżywał najazdy Tatarów, w czasie których był on grabiony oraz zniszczony. Po odbudowie w roku 1806 opactwo zostało zlikwidowane rozkazem carskim. A w jego murach otworzono ciężkie więzienie. Dopiero po wojnie życie klasztorne wróciło na Łysą Górę oraz został odbudowany.
W na szczycie Łysej Góry można zobaczyć także gołoborze. Prowadzi na nią platforma widokowa, dzięki której bezpiecznie zwiedzimy tą część Parku Krajobrazowego.
Zamek Chęciny
Są to ruiny zamku wybudowanego na przełomie XIII i XIV wieku. Inicjatorem tego przedsięwzięcia był prawdopodobnie czeski król Wacław II lub Kan Muskata, który był biskupem Krakowa. Zamek pełnił funkcję militarną oraz administracyjną. Zamek ten był także miejscem zesłania księżniczki Adelajdy małżonki króla Kazimierza, gdy wyszło na jaw, że jest bezpłodna. Chęciny przez wiele lat pełniły funkcję więzienia. W jego murach przetrzymywano między innymi brata Władysława Jagiełły – Andrzeja Wingolda oraz wielkiego mistrza krzyżackiego Michała Kuchmieistera. Twierdza została zdobyta pierwszy raz w 1607 roku przez rokoszanina Mikołaja Zebrzydowskiego, później 1655 roku została za to splądrowana przez Szwedów. Do kolejnych zniszczeń doszło przez watahy Chmielnickiego i powtórnie Szwedów. Do największych zniszczeń doszło w czasie powstań w okresie zaboru austriackiego i I wojny światowej. Obecnie można zwiedzać mury obronne, które okalają zamek, dwie strzeliste wieże oraz budynki mieszkalne i basztę czworogranna.
Jaskinia Raj
Jest to jaskinia krasowa, która powstała około 360 milionów lat temu. Korytarze stworzone są z wapiennych skał, które są pozostałością po płytkim morzu. Do dziś pozostały formy skalne w postaci sopli (stalagmitów, stalaktytów oraz stalagnatów). W jaskini zobaczyć można pozostałości zwierząt takich jak mamut, niedźwiedź czy żubr. Jaskinia została dopiero okryta w 1963 roku, przez dzieci z pobliskich wsi. Dopiero w 1965 roku została ona zbadana i udokumentowana. Przez sytuacje, iż do jaskini wchodzili turyści, postanowiona przygotować ją do zwiedzania, by nie doszło do wypadku. Tym sposobem w 1972 roku zostało oddanych do zwiedzania 180 metrów drogi dla turystów.
Kielce
W czasie przebywania w Górach Świętokrzyskich nie możemy pominąć wycieczki w Kielcach. Jedną z atrakcji jakie znajdziemy w mieście są jaskinie. W centrum rezerwatu Kadzielnia znajduje się np. grota, której długość wynosi 392 m, z czego do zwiedzania udostępnione jest 140 m korytarzy. Kolejnym wartym zobaczenia miejscem jest Pałac Biskupów Krakowskich z XVII wieku, który obecnie jest siedzibą Muzeum Narodowego w Kielcach. Warto także odwiedzić Muzeum Wsi Kieleckiej, które obejmuje zabytki ludowe, zgromadzone z obszaru całego województwa świętokrzyskiego. Na jego terenie znajdziemy kościół, młyn oraz stodołę.